Yazar: Muharrem Eminoğlu
Çavdar unu Anadolu ve Orta Asya kökenlidir. Özellikle Kuzey Avrupa’da yetişmektedir. Çavdarın öğütülmesi ile bun elde edilir. Günümüzde ekmek, bisküvi, kek ve diyet yiyecekler için sıklıkla çavdar unu tercih edilir. Bununla beraber çavdar unu sıklıkla gevrek yapımı için tercih edilen bir un türüdür. Çavdar tokluk hissi yaratan bir besindir bununla beraber kilo alımını dengeler. Yüksek lifli bir içeriği vardır, midede gıda yüksekliği artar. Bundan dolayı ince bağırsaktan geçişi daha uzun sürer, midede kalış süresi daha fazladır. Bu sayede kişilere uzun süre boyunca tokluk hissi verir. Bu makalede, çavdar unu neye iyi gelir? faydaları nelerdir? beraber inceleceğiz.
İçindekiler
Buğdaygiller ailesinden gelen çavdar, milattan önceden beri var olan bir buğday türüdür. İlk olarak Asya’da ortaya çıkmıştır. Ana kökeni Orta Asya ve Anadolu’dur. Çavdar kilo kontrolü yapma özelliği ile ön plana çıkar. Özellikle kilo vermek isteyen kişilerin sıklıkla tercih ettiği bir besindir. Çavdar soğuğa karşı oldukça dayanıklı bir üründür. En soğuk alanlarda bile kolaylıkla yetişebilir. Yapı olarak arpaya benzer, kılçıklı bir yapısı vardır, kısa bir boy yapısına sahiptir ve taneleri buğdaylara göre daha uzundur. Çavdar hem un olarak hem de hayvan yemi olarak kullanılır.
Çavdar unu yapı bakımından oldukça zengin bir besin değerine sahiptir. Çavdar unu, çavdarın öğütülmesi ile oluşur. Genel olarak bisküvi, ekmek ve hamur işi yapılarında kullanılır. Bununla beraber çavdar unu ekşi maya yapımı için kullanılan bir undur. Beyaz ekmekten daha faydalıdır ve yüksek oranda içerisinde lif barındırır.
Çavdar unu maske, ekmek, kurabiye, kek, gevrek veya maya yapımı için kullanılan hem harici hem de gıda olarak hazırlanabilecek çok amaçlı bir undur. Çavdar unu mineral ve vitamin bakımından oldukça zengindir. En çok tercih edilen tahıl ürünleri arasında yer alır. Glikoz seviyesini kontrol eder, kansere karşı büyük bir koruma sağlar. Safra taşı, böbrek taşı ve benzeri hastalıkların önlenmesini sağlar. Çavdar unu özellikle kilo verme sırasında kişilerin rahatlıkla tercih edebileceği unlardan biridir. İnsan sağlığı açısından oldukça faydalıdır.
Çavdar unu uzun süre boyunca tokluk hissi yaratan tahıllardan biridir. Lifli yapısı sayesinde kilo alımını kontrol eder. İçerisinde ki lif oranı sayesinde, midede doluluk hissi oluşturur. Ancak ince bağırsak tarafından sindirilmesi uzun sürer. Bundan dolayı uzun süre boyunca sindirilmez. Besinlerin midede uzun süre kalmasına yardımcı olan, kilo verme dostu olan çavdar unun faydaları ise şöyledir;
Çavdar unu içerisinde E, B1 ve niyasin bulunur. Bununla beraber içerisinde yüksek miktarda folik asit vardır. Oldukça zengin bir besin değeri bulunur. Çavdar unu içerisinde çinko, selenyum ve magnezyum vardır. Çavdar unu ekmek ve kek gibi gıdalar için kullanılabilir. Özellikle içerisindeki asit dengesi sayesinde dişler üzerinde bulunan bakterileri yok eder. Çavdar unu diyet lifli besinlerden biridir, sindirilmeden doğrudan sistem içerisine geçiş yapar. Çavdar unu içerisinde fermente olmamış lif bulunur ve bu lifler bağırsakta kalır. Özellikle bu lifler su ile birleşmesi halinde dışkının daha sağlam bir şekilde çıkmasında destek olur. Düzenli olarak çavdar unu tüketilmesi halinde, bağırsaklar düzene girer. Çavdar metabolizmayı düzenler. Çavdarın bilinen bir diğer özelliği de içerisinde yüksek miktarda protein, yağ ve farklı bileşenlerin içerisinde bulunmasıdır. Bu sayede kişiler bu unu tüketerek daha fazla kalori yakabilirler. Bağırsaklarda ki enzimler tarafından rahatlıkla bu un parçalanabilir.
Çavdar unu insulin direncini arttırır. Çavdar içerisinde beta glukan bulunur ve yüksek miktarda içerisinde çözülebilir lif bulunur. Çavdar unu tok tutma özelliği bulunur, ligan denilen bir kompleks maddeye sahiptir. Bundan dolayı bağırsakları ve mideyi uyarıcı etkisi vardır. Tüketicilerin hızlı bir şekilde doyuma ulaşmasına yardımcı olur. Mide suyunu rahatlatır. Yiyeceklerden alınan hacim ile büyür ve bu sayede kişilerin uzun süre boyunca tok kalmasına yardımcı olur. Özellikle diyet döneminde tok kalmak için çavdar unu tercih edebilirsiniz. Ayrıca çavdar ununu kepek olarak alabilirsiniz çorba veya yoğurtlarınız içerisine bunu ekleyebilirsiniz. Çavdar unu kolesterolü düşürür, bağırsakta bulunan safa asitlerin dengede kalmasına yardımcı olur. Kolesterolü dengede tutarak, safra asitlerinin vücuttan kolay bir şekilde atılmasını sağlar. Kolesterolden arınmak için sıklıkla çavdar unu tercih edilir.
Çavdar unu yüksek miktarda kalori ve mineral bulundurur. 100 gram çavdar unu içerisinde 348 kalor, bulundurur. Oldukça besleyici olan çavdar unun mineral ve vitaminleri ise şöyledir;
Karbonhidrat
Çavdar unu ekmek, çörek ve poğaça gibi hamur işi besinlerde sıklıkla tercih edilir. Bununla beraber krep, pankek gibi atıştırmalık yapımlarında da çavdar unu günümüzde en sık tercih edilen tahıl grupları arasında yer alıyor. Çavdar unu ile yapılan yiyecekler ise şöyledir;
Çavdar unu yiyeceklerde kullanılabildiği gibi yüz ve saç için de tercih edilmektedir. Bundan dolayı cilt bakımı için sıklıkla çavdar unu kullanılır. Çavdar unundan maske yapılabilir. Ya da banyo sonrasında çavdar unu tercih edilebilir. Çavdar unu maskesi yaparak 15 dakika boyunca suratınızda bu maskeyi bekletebilirsiniz. Sonrasında yıkayarak cildinizden çıkarınız. Çavdar unu maskesi cildi güzelleştirme özelliği ile bilinir. Şampuan içerisine katılan, çavdar unu saç derisine masaj yapılarak saçlar için tercih edilebilir. Çavdar unu saç sağlığını desteklemektedir. Saç derisini ve cildi destekleyen çavdar unu maskesi şu şekilde yapılır;
Çavdar unu farklı kilogram ve gramajlarda açık veya kapalı paketlerde satılır. Çavdar unu büyük süpermarketlerde, aktarlarda, organik pazar ve marketlerde bulunur.
İlgili Bağlantılar;