Evsizlik, tüm dünyada toplumsal ve insani krizlerin en görünür yüzlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. İnsanların temel barınma hakkından yoksun olması, yoksulluk, savaşlar, doğal afetler, ekonomik krizler ve politik istikrarsızlık gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanıyor. Habitat for Humanity International’ın sağladığı verilere göre, dünya genelinde en yüksek evsizlik oranına sahip 40 ülkenin listesi bu sorunun ne kadar geniş bir coğrafyaya yayıldığını ve nedenlerinin nasıl çeşitlilik gösterdiğini gözler önüne seriyor.
Evsizlik Oranlarının Yüksek Olduğu Ülkeler ve Sebepleri
| Ülke | Evsiz Sayısı (10,000 Kişi Başına) | Başlıca Nedenler |
|---|---|---|
| Suriye 🇸🇾 | 2,302 | İç savaş, yerinden edilme |
| Uganda 🇺🇬 | 1,125 | Yoksulluk, altyapı eksikliği |
| Meksika 🇲🇽 | 1,111 | Ekonomik dengesizlik, kentleşme |
| Zimbabve 🇿🇼 | 848 | Ekonomik kriz, siyasi istikrarsızlık |
| Nepal 🇳🇵 | 809 | Doğal afetler, düşük ekonomik kaynaklar |
| Arjantin 🇦🇷 | 793 | Enflasyon, ekonomik kriz |
| Somali 🇸🇴 | 772 | Çatışmalar, altyapı eksikliği |
| Sudan 🇸🇩 | 624 | Savaş, zorunlu göç |
| Irak 🇮🇶 | 544 | Savaş sonrası altyapı sorunları |
| Filipinler 🇵🇭 | 424 | Doğal afetler, yoksulluk |
Listenin ilk sırasında yer alan Suriye, 10.000 kişi başına düşen 2.302 evsizle dikkat çekiyor. Bu yüksek oran, ülkede yıllardır devam eden iç savaş, yerinden edilme, yıkılan şehirler ve altyapının çökmesiyle doğrudan bağlantılı. Benzer şekilde, Uganda (1.125) ve Somali (772) gibi ülkeler de savaşlar ve çatışmaların barınma krizine yol açtığı bölgeler arasında bulunuyor.
Meksika (1.111) ve Arjantin (793) gibi Latin Amerika ülkeleri ise ekonomik dengesizliklerin ve hızlı kentleşmenin evsizliği artırdığı yerler olarak öne çıkıyor. Özellikle kırsal alanlardan büyük şehirlere göç eden nüfusun barınma olanaklarına erişememesi, bu sorunu derinleştiriyor.
Nepal (809) ve Myanmar (275) gibi Asya ülkelerinde doğal afetler ve yetersiz ekonomik kaynaklar evsizliği tetikliyor. Depremler, seller gibi afetler, milyonlarca insanın evlerini kaybetmesine neden oluyor ve yeniden yerleşim süreçleri genellikle yetersiz kalıyor.
Gelişmiş Ülkelerde Evsizlik: Sistemsel Bir Sorun
Dikkat çeken bir diğer unsur, Yeni Zelanda (217), Kanada (62.5) ve Birleşik Krallık (56.1) gibi gelişmiş ülkelerde de evsizlik oranlarının kayda değer düzeyde olması. Bu ülkelerde evsizlik genellikle yüksek kira fiyatları, ekonomik eşitsizlik ve yetersiz sosyal destek sistemlerinden kaynaklanıyor. Özellikle büyük şehirlerde konut krizinin etkileri daha belirgin şekilde hissediliyor.
Türkiye ve Bölgesel Dinamikler
Türkiye, 10.000 kişi başına düşen 176 evsizle listede 25. sırada yer alıyor. Türkiye’de evsizlik, özellikle büyük şehirlerde artan kira fiyatları, ekonomik kriz ve deprem gibi doğal afetlerle ilişkili. 2023 yılında Kahramanmaraş merkezli depremler, on binlerce insanın barınma ihtiyacını kritik hale getirdi. Geçici barınma çözümleri uzun vadeli konut politikalarıyla desteklenmediği sürece bu oranların artma riski bulunuyor.
Çözüm İçin Küresel Yaklaşımlar
Evsizliğin çözümü, sadece bireysel ülkelerin değil, küresel bir iş birliğinin de gerekliliğini ortaya koyuyor.
- Politika Reformları: Barınma hakkının yasal güvence altına alınması ve bu alanda fonların artırılması.
- Sosyal Destek Programları: Özellikle yoksulluk ve işsizlikle mücadeleye odaklanan projeler geliştirilmesi.
- Uluslararası Yardımlar: Kriz bölgelerinde barınma olanaklarının iyileştirilmesi için daha fazla kaynak aktarılması.
Evsizlik, ülkeler arasındaki ekonomik, politik ve sosyal farklılıkların ötesine geçen evrensel bir sorundur. Bu listenin ortaya koyduğu gerçekler, toplumların dayanışma içinde bu soruna çözüm üretmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor. Barınma hakkının tüm insanlar için sağlanması, sürdürülebilir ve insani bir dünyanın temel taşlarından biridir.